Pandomim(Pandomima)Nedir-Tarihçesi-Örnek Pandomim Çalışmaları

Pandomim (Pandomima) Nedir?
 Pandomim (Pandomima) En basit anlatımıyla; sözsüz tiyatro oyunudur. Kısaca “mim” olarak ifade edilir.

Pandomimde sanatçı, yüz mimiklerini, el, kol ve beden hareketlerini kullanarak temayı anlatmaya çalışır. Bir anlamda pandomim, evrensel bir tiyatro dili olarak kabul edilir. Milattan önceki dönemlerde Mim sanatının uygulandığı görülmüştür. Mim sözcüğü “taklit etmek” veya “temsil etmek” anlamına gelen Grekçe “mimeisthai” sözcüğünden gelir. Fransızca pantomime kökenli bir sözcük olan pandomim sanatı, Türk Dil Kurumu tarafından şöyle açıklanmaktadır:

“Düşünce ve duyguları müzik veya türlü eşyalar eşliğinde bazen dansla, bazen de gövde ve yüz hareketleriyle yansıtmayı amaçlayan oyun, sözsüz oyun.”

Tarihçesi

Eski romalılar zamanında, maske takmış bir aktör bir dilsiz gibi, hiç konuşmaksızın, anlatmak, canlandırmak istediği şeyi ifade eden hareketlerle gösteriler verirdi.

18. yüzyılda İngiltere’de, İtalyan asıllı ve değişik konulu oyunlarda aynı karakterlerin görüldüğü çok hareketli komediler “pandomim” diye isimlendiriliyordu. Arlekim, Pantalone, neşeli ve yaşlı şaşkın kolumbine, onun güzel kızı, Palyaço ve daha başkaları,bu hareketli,temposu hiç düşmeyen, seyircileri kahkahalarla güldüren oyunların değişmeyen karakterleriydiler.

Modern pandomimlerde bu karakterler ortadan kayboldular.

Güvenilir kaynaklara göre, pandomim deyimi tiyatrodan daha eskidir. Nitekim eski Yunanistan’daki Dionysos şenlikleri de esas itibarı ile pandomim niteliğinde oyunlardı. Daha yukarda değindiğimiz gibi,eski Roma’nın Saturnalisa törenleri de “Soytarılar Bayramı adı altında, pandomim dizeninde oyunlarla sürüp gitmiştir.

Sözlü tiyatroda da “pandomim” sahnelerine ve düzenine yer verilen,bu düzende bölümler katılan modern örnekler vardır. Çağımızın ünlü yazarlarından İonesco’nun “Sandalyeler” oyunu kısa bir pandomimle son bulur. Samuel Beckett’in “Sözsüz Oyunu” da bir pandomim sayılabilir. Daha ileri gidip, “Othello” ve “Hamlet” gibi klasik tiyatro şaheserlerini tamamen pandomim düzeninde, sözsüz olarak canlandıran guruplar vardır.

En ünlü pandomim sanatçılarına örnek olarak Marcel Marceau gösterilebilir. Charlie Chaplin, Laurel ve Hardy, sessiz sinema döneminde bu türün ilk temsilcilerinden olmuşlardır. Ülkemizde de Taner Barlas Mim Tiyatrosu bu konuda etkinlik göstermiştir.

 

Örnek Pandomim İfadeleri

·     Bir elin yürek üzerine konması “aşk” duygusunu ifade eder.

·     Gözler üzerine yerleştirilen ellerin aşağıya dogru çekilmesi “gözyaşı” izlenimi verir.

Sponsorlu Baglantilar

·     Sıkılmış yumrukların baş üzerinde sallanması “öfke”yi anlatır; kolların çapraz olarak aşağıda tutulması “arzu”yu dile getirir.

·     Ağzını ve gözünü kocaman açmak şaşkınlığı belirtir.

·     Pantomim Sanatının Türkiye’de ki en Büyük Temsilcilerinden biriside Ulvi Arı’dır.

·     1970′lerde mim sanatçısı Erdinç Dinçer, o zamanlar bir tane olan televizyon kanalında, ana haberler öncesi kısa pandomim gösterileriyle mim sanatının Türkiye’de tanınmasına büyük katkı yapmıştır. Bu çalışmalarını Ankara’daki ilkokullarda göteriler yaparak devam ettirmiştir.

Örnek Pandomim Çalışmaları

 

ETKİNLİK ADI : EŞYALAR
AMAÇ: VÜDUT DİLİ İLE BAZI NESNELERİ OLUŞTURMAK-YARDIMLAŞMAK
Çocuk sayısına uygun olarak çocuklar 4 ya da 5 er kişilik gruplara ayrılırlar.Daha sonra tüm gruplar evimizde kullandığımız eşyalarla ilgili kısa bir sohbet yapılır.Evimizde ne gibi eşyalar kullanırız, hangi özellikleri vardır. Vs. şeklinde sorular sorulabilir. Daha sonra pandomime geçilir.İlk önce bir grup çıkar ve o gruptan bir kişi diğer arkadaşlarını şekli vererek kararlaştırdıkları bir ev eşyasını yapmaya çalışır.Eşyayı yaptıktan sonra diğer gruplar yapılan nesnenin ne olduğunu bulmaya çalışır.

ETKİNLİK ADI : MEKTUP VAR
AMAÇ: SADECE VÜCUT DİLİNİ KULLANARAK SÖZSÜZ ANLATIM YAPMAK
malzeme : kağıt

Çocuklar yarım ay şeklinde oturtulur.Ve içlerinden bir çocuk seçilir.Seçilen çocuğun eline bir kağıt verilir.Çocuğa bunun bir mektup olduğu ve bu mektupta yazan şeyleri arkadaşlarına sözsüz olarak anlatması istenir.Çocuk jest ve mimikleri ile mektupta yazılı olduğunu düşündüğü şeyleri arkadaşlarına anlatır.Örneğin çocuk kendine sarılarak mektubu yazan kişinin onu çok özlediğini anlatabilir.Etkinlik sonunda çocukların neler anladığına dair fikirleri alınır.

ETKİNLİK ADI : BENİ TAMAMLA
AMAÇ: SADECE VÜCUT DİLİNİ KULLANARAK SÖZSÜZ ANLATIM YAPMAK

Çocuklardan iki kişi seçilir.Seçilen bu iki kişi bir nesneyi vücutlarını kullanarak yapmaya çalışır.Ve diğer çocuklar bu yarım kalan nesneyi tahmin ederler ve kendi arzuları ile nesneyi tamamlamak için kendi vücutlarını biçimlendirirler.

ETKİNLİK ADI : İHTİYACIM VAR
AMAÇ: SADECE VÜCUT DİLİNİ KULLANARAK SÖZSÜZ ANLATIM YAPMAK

Öğrencilere sevdikleri bir kişiye parti hazırlayacakları söylenir.Ama partiyi hazırlarken yapacakları malzemelerden bazılarının eksik olduğunu ve bunu komşularından istemeleri söylenir..Örneğin kek yapacaklarsa yumurta kalmamıştır evde ve bunu komşudan sözsüz olarak istemeye çalışır, ya da süsleme yaparken balon yoktur.Bunu da sözsüz olarak anlatmak zorundadır.